သင်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းဢွင်ႇမၢၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုင်…
- ယႃႇပၼ်ယၢမ်းသုမ်းလၢႆ
- ယႃႇၸွမ်းလွင်ႈၵျေႃႇလူၼ်ႉလိူဝ်
- ႁႂ်ႈမေႃပႅင်းၸႂ်ႉၸၢႆႇ (ႁႂ်ႈမေႃၸုငိုၼ်း)
- မီးယၢမ်းတၼ်းႁႂ်ႈလူလိၵ်ႈ
- ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းတႄႉတႄႉ
- ႁႂ်ႈမေႃလၢတ်ႈသဵင်ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ
- ၵၢၼ်မိူဝ်ႈၼႆႉ ယႃႇဝႆႉမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ
- ႁႂ်ႈသိုဝ်ႈယူဝ်းၼိူဝ်ၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ
- ယႃႇႁႅင်ႉလုၵ်ႉလႃႈၼႃႇ
- ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈဝႆႉယိူင်းဢၢၼ်း
- တူၺ်းလွမ်ပၢႆးယူႇလီတူဝ်ၵဝ်ႇ
1. ယႃႇပၼ်ယၢမ်းသုမ်းလၢႆ
ယႃႇပၼ်ယၢမ်း သုမ်းလၢႆဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမွင်း ဢၢပ်ႈထိုင်လႆႈယူႇၵေႃႈ ၶၢဝ်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမွင်း ႁႂ်ႈထိုင်ၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ယႃႇပေၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ႁႂ်ႈထိုင်ပဵၼ် သွင်သၢမ်ၸူဝ်းမွင်း။ တႃႇၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်လိူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မႂ်းၸၢင်ႈႁဵတ်းလႆႈ တၢင်ႇလွင်ႈထႅင်ႈတၢင်းၼမ်ဢိူဝ်ႈ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ် ယႃႇႁႂ်ႈသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းပႅတ်ႈလၢႆလၢႆ။
2. ယႃႇၸွမ်းလွင်ႈၵျေႃႇလူၼ်ႉလိူဝ်
ၵၢပ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ် တၢင်းၵိၼ် တၢင်းၵျေႃႇၵေႃႈၼမ်ၼႃႇပူၼ်ႉ။ ပေႃးတေၵုမ်ႇမိုင်ႉဝႃႈ ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးဢူၺ်းၵေႃႉ၊ ၵူဝ်ဢမ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇပိူၼ်ႈသေ ၵုမ်ႇၵိၼ်ၵုမ်ႇၵျေႃႇယူႇတႄႉ တႃႇၽဝၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေဢွင်ႇမၢၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းတေယၢပ်ႇၼႃႇၼႃႇ။ တၢင်းၵျေႃႇၸွမ်းၵၢပ်ႈ ၸွမ်းပၢၼ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ထုၵ်ႇလီယိူင်ႈၸင်ႇယိူင်ႈ ဢၼ်ထုၵ်ႇ လီဝႄႈၵေႃႈ ဝႄႈလႄႈ။ ဢဝ်သတိၸိမ်ၸွမ်း ယႃႇႁႂ်ႈလူင်တူဝ်လိုမ်းၶိင်း ၵျေႃႇပူၼ်ႉလိူဝ်သေ လိုမ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။
3. ႁႂ်ႈမေႃပႅင်းၸႂ်ႉၸၢႆႇ (ႁႂ်ႈမေႃၸုငိုၼ်း)
ငိုၼ်းဢၼ်လႆႈမႃး ယၢပ်ႇယၢပ်ႇယဵၼ်းယဵၼ်းၵေႃႈလီ ဢၼ်လႆႈမႃး ငၢႆႈငၢႆႈၵေႃႈယဝ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃဝႆႉၵႃႈၶၼ်မၼ်းသေ ယိပ်းၸၢႆႇၵွႃႇ။ ႁႃလႆႈမႃးသေ ၸႂ်ႉၸၢႆႇယဝ်ႉ ပေႃးမၼ်းလိူဝ်ၸင်ႇႁွမ် ၸိူင်ႉၼၼ် ယႃႇပေႁဵတ်း။ ႁႂ်ႈႁွမ်ဝႆႉဢွၼ်တၢင်း ပေႃးမၼ်းလိူဝ်ၸင်ႇၸၢႆႇလႄႈ။ သင်ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၼႆ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ဢူၺ်းၵေႃႉဢူၺ်းသႄႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးၽႂ် ၶႂ်ႈယၵ်ႉတူၺ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ယၢမ်းမိူဝ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းငိုၼ်း မိူဝ်ႈလႂ် ႁႂ်ႈၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးငိုၼ်းမႃး လႆႈၼႃႈလဵၵ်ႉၼႂ်း ၵႄႈၵၢင်ၵူၼ်းၼမ်ၼႆတႃႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁႂ်ႈမေႃၸႂ်ႉၸၢႆႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇလီသဵင်ႈၸင်ႇသဵင်ႈၼၼ်ႉလႄႈ။
4. မီးယၢမ်းတၼ်းႁႂ်ႈလူလိၵ်ႈ
လိၵ်ႈၼႆႉပဵၼ် ဢူၺ်းၵေႃႉလီ လိၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သေႃးမိူင်း ဢွၼ်ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃ ဢွၼ်ၸိၼႄသဵၼ်ႈတၢင်း တႃႇဢွင်ႇမၢၼ်လႆႈဢိူဝ်ႈ။ လိၵ်ႈၼိုင်ႈတူဝ် လိၵ်ႈၼိုင်ႈထႅဝ် ၵူၺ်းၵေႃႈ မၼ်းၸၢင်ႈမႃးပိုတ်ႇပၢင်ႇပၼ် မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ် မေႃဝူၼ်ႉ ႁုႁၼ်လႆႈလွၵ်းလၢႆး ႁႂ်ႈဢွင်ႇမၢၼ်မႃးလႆႈဢိူဝ်ႈ။ ၵၢၼ်ယၢပ်ႇလူင် ဢၼ်ႁႃတၢင်းဢွၵ်ႇမၼ်း ဢမ်ႇႁၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ သင်လူႁၼ်မႅၼ်ႈ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼႆ တေၸၢင်ႈၸိၼႄပၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇလႆႈယူႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၽိူဝ်ႇတေ ယူႇလၢႆလၢႆ သုမ်းယၢမ်းယူႇၼၼ်ႉ လူလိၵ်ႈၼမ်ၼမ်လႄႈ။
5. ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းတႄႉတႄႉ
ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ယႃႇပေဢဝ်ၸႂ်ၶၢၼ်ႉ ဢွၼ်ႁူဝ်သေႁဵတ်း၊ ပဵၼ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵေႃႈယႃႇ လူဝ်ႇမီးႁႅင်း ထၢတ်ႈၸႂ် မၼ်ႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵႅၼ်ႇသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းယူႇၼၼ်ႉ ပႆႇပဵၼ်မႃး ၸွမ်းၼင်ႇ ၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ၼႆ ယႃႇၸႂ်တူၵ်း၊ ၶိုၼ်းၶတ်းၸႂ်ထႅင်ႈ သွင်ပုၼ်ႈလႄႈ တိုၼ်းပဵၼ်မႃးၼင်ႇဢၼ်ၶႂ်ႈ ပဵၼ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။
6. ႁႂ်ႈမေႃလၢတ်ႈသဵင်ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ
လွင်ႈလၢတ်ႈ လွင်ႈၸႃၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ပိူင်လူင် တႃႇၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉတႄႉ။ သင်ဝႃႈဢမ်ႇမေႃလၢတ်ႈ လွင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီး၊ ပေႃးဢမ်ႇမီး လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵေႃႈ တႃႇတေၶႂၢၵ်ႈၼႃႈၵၢၼ် ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မၼ်းတေယၢပ်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် လွင်ႈမေႃလၢတ်ႈ သဵင်ဢူၼ်ႈ သဵင်ဢွၼ်ႇၼႆႉ မၼ်းလွင်ႈယႂ်ႇ တႃႇၼႂ်းၵၢၼ် ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတႄႉတႄႉ။
7. ၵၢၼ်မိူဝ်ႈၼႆႉ ယႃႇဝႆႉမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ
ၵၢၼ်ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေႁဵတ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီလုၵ်ႉႁဵတ်းၵမ်းလဵဝ်၊ ယႃႇပေပႂ်ႉမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမိူဝ်ႈႁိုဝ်း မၼ်းၸၢင်ႈၸပ်းယၢမ်ႈဢိူဝ်ႈ။ ၵၢၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၵမ်းလဵဝ် ႁႂ်ႈယဝ်ႉလႆႈၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၵုမ်ႇပႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းယူႇၼႆ ၼႃႈၵၢၼ်တၢင်ႇလွင်ႈၵေႃႈ ၸၢင်ႈလုတ်ႈႁၢမ်းပႃးယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းယဝ်ႉၵမ်းလဵဝ်သေ ဝႆႉၶမ်တိၼ်ၶမ်မိုဝ်းယူႇၸိုင် ၵၢၼ်ဢၼ်တေမႃးထႅင်ႈၵေႃႈ ၼမ်မႃး ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် ၵၢၼ်ၵဝ်ႇၵေႃႈ လူဝ်ႇႁဵတ်း ၵၢၼ်မႂ်ႇၵေႃႈ လူဝ်ႇႁဵတ်းၼႆ မၼ်းတေလႆႈ ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင် မၼ်းတေထိူင်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဝႆႉၼီႈ၊ ၵၢၼ်ဢၼ်ယဝ်ႉလႆႈၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းႁႂ်ႈယဝ်ႉၵမ်းလဵဝ်။ သင်ဝႃႈႁဵတ်းယဝ်ႉၵမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၵၢၼ်ဢၼ်တေမႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းတေလႆႈႁဵတ်းသၢၵ်ႈသႃႇလူမ်ၸႂ် တေၸဵဝ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ။
8. ႁႂ်ႈသိုဝ်ႈယူဝ်းၼိူဝ်ၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ
ၵၢၼ်ႁဵတ်းလုၵ်ႈလဵင်ႉ လုၵ်ႈၸၢင်ႈပိူၼ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပုၼ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇသေတ ၵွပ်ႈဝႃႈ လႆႈႁပ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းၸၢင်ႈယဝ်ႉလႄႈ လူဝ်ႇသိုဝ်ႈယူဝ်း ဝႆႉၸႂ်ၸေႇတၼႃႇလီလီသေ ႁဵတ်းၵႂႃႇပၼ်ယဝ်ႉ။ ဝႆႉၸႂ်ဝႃႈ ၵၢၼ်ပေႃႈလဵင်ႉ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈၵေႃႈ ၵၢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈပႃးယဝ်ႉၼႆၵူၺ်း။ ႁဵတ်းပၼ်ၵၢၼ်ပိူၼ်ႈၵေႃႈလီ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးႁဝ်းမီးၸႂ်လီ သိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇ ၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်းၸိုင် လွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းၸမ်မႃးၸူးႁဝ်းယူႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ။
9. ယႃႇႁႅင်ႉလုၵ်ႉလႃႈၼႃႇ
ၵႆႉၵႆႉလုၵ်ႉလႃႈၼႃႇၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းယၢမ်ႈ ၸပ်းၶၢၼ်ႉၵႂႃႇ၊ ၶၢဝ်းယၢမ်းၵေႃႈ သုမ်းလၢႆၼႃႇ တႃႇႁဵတ်းၼႃႈၵၢၼ်ၵေႃႈ ပေႃးလုၵ်ႉတူၵ်းလိုၼ်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမွင်းၸိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်းသုမ်းၼိုင်ႈၸူဝ်းမွင်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးႁဝ်းလုၵ်ႉၸဝ်ႉၼႆ ၵၢၼ်ဢၼ်လူဝ်ႇႁဵတ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၸဵဝ်းယဝ်ႉသေ ဢမ်ႇၵႃး ၸၢင်ႈလႆႈႁဵတ်းပႃးၵၢၼ်တၢင်ႇလွင်ႈ ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။
10. ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈဝႆႉယိူင်းဢၢၼ်း
တႃႇႁႂ်ႈဢွင်ႇမၢၼ် ၼႂ်းၵၢၼ်ၼိုင်ႈလွင်ႈၼၼ်ႉ လူဝ်ႇမီးယိူင်းဢၢၼ်း ႁႂ်ႈတႅတ်ႈတေႃးသေၵွၼ်ႇ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢႃယုၵဝ်လႆႈ သၢဝ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ ၼႂ်းပီၼႆႉ ၵဝ်တေႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႂ်ႈသိုဝ်ႉလႆႈလူတ်ႉလမ်းၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈပီသွင်ပီမႃး ႁႂ်ႈသိုဝ်ႉလႆႈၵႃး ထႅင်ႈသၢမ်ပီမႃး ႁႂ်ႈသိုဝ်ႉလႆႈႁိူၼ်း။ တမ်းဝၢင်းၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်တေႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇလႄႈ လွင်ႈၽွၼ်းလႆႈၼမ်ႉတွၼ်းမၼ်း ႁႂ်ႈလၢမ်းၼပ်ႉႁၼ်လႆႈ ဢၼ်ၶၢဝ်ႉၶၢဝ်ႉမၼ်း ၵမ်းလဵဝ်း။ ပေႃးဢမ်ႇတမ်းဝၢင်းပိူင်မၼ်း ပေႃးဢမ်ႇမီးယိူင်းဢၢၼ်းဝႃႈ တေၶႂ်ႈပဵၼ်သင် တေၶႂ်ႈမီးသင်ၼႆတႄႉ တေဢမ်ႇထူးသင်။
11. တူၺ်းလွမ်ပၢႆးယူႇလီတူဝ်ၵဝ်ႇ
မုၼ်ၶမ်းၽြးပဵၼ်ၸဝ်ႈဝႃႈ "ပၢႆးယူႇလီၶႅမ်ႉလႅပ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လၢပ်ႈယႂ်ႇလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ" ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇယူႇလီမႃးၼႆ ယႃႇဝႃႈတေႁဵတ်းၵၢၼ်လႃႈ တေႃႈၼင်ႈယူႇလၢႆလၢႆၵေႃႈ ၶၢၼ်ၸႂ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈၼၢဝ်မႃး ၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း ယိူင်းဢၼ်ဢၼ် ၶႂ်ႈႁဵတ်းၶႂ်ႈသၢင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုင်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇဢွင်ႇမၢၼ်ၼႂ်းၽဝၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉ ပၢႆးယူႇလီၼႆႉ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ။
ဝၢႆးသေ လူလိၵ်ႈၽိုၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ ႁႂ်ႈမီးသတိ တၢင်းဝူၼ်ႉမႂ်ႇမႂ်ႇသေ ၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵေႃႉဢွင်ႇမၢၼ်ၽႂ်မၼ်းသေၵမ်း။